Objawy zaburzeń funkcji słuchowych u dzieci z grupy ryzyka dysleksji:

• trudności z analizą i syntezą elementów składowych mowy tzn. kłopoty z podzieleniem słów na głoski lub połączeniu słyszanych głosek w słowo,

• trudności z rozróżnianiem głosek o podobnym brzmieniu np. b-p, t-d, k-g,

• trudności z pamięcią fonologiczną, sekwencyjną – zapamiętywaniem nazw dni tygodnia, miesięcy w kolejności, szeregów cyfr, wierszy piosenek,

• kłopoty z segmentacją wyrazów i zdań: niepoprawne dzielenie wyrazów i zdań lub łączenie kilku wyrazów w całość,

• trudności w pisaniu ze słuchu – pisanie wyrazów zgodnie z wymową, opuszczanie lub dodawanie wyrazów, opuszczanie i zmiana końcówek wyrazów, nieprawidłowe formy gramatyczne, przestawianie wyrazów w zdaniu,
• trudności z wypowiedziami ustnymi i pisemnymi,

• trudności z czytaniem,

• trudności w rozumieniu czytanych treści.

Przykładowe ćwiczenia wspomagające funkcje słuchowe:

• Słuchanie „ciszy” – słuchanie dźwięków dobiegających z otoczenia, określania źródła dźwięku, kierunku, pochodzenia.
• Określanie kierunku, z którego pochodzi dźwięk.
• Różnicowanie natężenia dźwięków: cichy-głośny.
• Zabawy przy muzyce: wyklaskiwanie rytmu, wytupywanie rytmu, ilustrowanie ruchem treści piosenki.
• Identyfikowanie dźwięków wygrywanych przez różne instrumenty muzyczne.
• Identyfikowanie dźwięków wydawanych przez zwierzęta, różne przedmioty.
• Rysowanie w rytm muzyki.
• Wymyślanie rymów.
• Liczenie wyrazów w wypowiadanym zdaniu.
• Dzielenie słów na sylaby i głoski.
• Powtarzanie usłyszanych słów, sylab, głosek.
• Wysłuchiwanie sylab, głosek mówionych przez rodzica i wypowiadanie słowa, które z nich powstaje np. ma-ma -> mama, m-a-m-a -> mama.
• Wypowiadanie głosek, które są na początku, na końcu i w środku wyrazu.
• Podawanie liczby sylab, głosek w usłyszanym wyrazie.
• Zaznaczanie sylab w wyrazach.
• Składanie wyrazów z rozsypanki literowej.
• Wypowiadanie na głos głosek i dobieranie do nich ich graficznych odpowiedników liter np. mówię [g] i dziecko odszukuje i wskazuje wśród podanych liter litery „g”.
• Składanie zdań z rozsypanki wyrazowej.
• Wypowiadanie wyrazów zaczynających się na tą samą głoskę.
• Opowiadanie treści obrazków.
• Rozwiązywanie zagadek opowiadanych przez inną osobę.
• Układanie i omawianie historyjek obrazkowych.
• Nauka piosenek, wierszyków, krótkich zdań na pamięć.
• Wykrywanie różnic i podobieństw w wyrazach np. Tomek-Tomek to takie same słowa, czy inne? A Tomek-Domek? Którymi głoskami się różnią?
• Wyszukiwanie krótszych wyrazów w dłuższych np. mówię „malina”, jakie imię ukryło się w tym słowie?

Przykładowe ćwiczenia wspomagające funkcje słuchowe:

Przykładowe zabawy w domu i na dworze:

• Dziecko siedzi na krześle z zamkniętymi oczami, rodzic staje za nim i pstryka palcami raz z prawej, raz z lewej, raz z tyłu. Dziecko określa, gdzie usłyszało dźwięk.
• Co to za odgłosy…- siadamy z zamkniętymi oczami w parku, w domu, kawiarni itp. Przez chwilę rodzic i dziecko słuchają odgłosów, następnie opowiadają co usłyszeli i skąd dobiegał dźwięk.
• Rodzic i dziecko siadają tak, żeby dziecko nie widziało ust rodzica, albo dziecko zamyka oczy. Rodzic wymawia różne wyrazy raz głośniej, raz ciszej. Dziecko powtarza usłyszany wyraz.
• Historyjki słuchowe – wybieramy kategorię np. owoce. Rodzic opowiada historyjkę, w której zawiera nazwy 3-5 znanych dziecku owoców. Zadanie dziecka polega na zapamiętaniu i powtórzeniu owoców z usłyszanej historii.
• Domowe sylaby – rodzic wypowiada nazwę jakiegoś przedmiotu, sprzętu, który jest w domu. Dziecko jak najszybciej odszukuje go, a następnie dzieli na sylaby i podaje ich ilość, dzieli na głoski i podaje ich ilość (pamiętamy, ze głoska to dźwięk, to co słyszymy np. sz, w wyrazie pszczoła jest 6 głosek).
• Domowe sylaby II – rodzic wypowiada nazwę przedmiotu, sprzętu, który jest w domu za pomocą sylab, głosek, dziecko podaje pełną nazwę i jak najszybciej odszukuje ten przedmiot.
• Łańcuszki – rodzic podaje dowolny wyraz np. koc, następnie dziecko wymyśla wyraz na ostatnią usłyszaną głoskę np. cebula, teraz rodzic wymyśla kolejny na ostatnią usłyszaną głoskę np. aparat itd. (pamiętamy, ze głoska to dźwięk, to co słyszymy np. sz, w wyrazie pszczoła jest 6 głosek).
• Kapaba – umawiamy się z dzieckiem, że dana sylaba będzie oznaczała konkretny ruch np. ka – siadamy, pa – klaszczemy, ba podskakujemy. Rodzic wymawia sylaby w dowolnej kolejności, dziecko reaguje według ustalonych reguł.